Gıda zehirlenmesine yol açan Salmonella bakterisinin bazı türleri, yeşil yapraklı bitkilerin bağışıklık sistemini atlatarak içeriye sızmanın bir yolunu buldu. Bu da bakterileri önceden olduğu gibi yıkayarak temizlemeyi imkansız hale getiriyor…
Bu aslında gıda güvenliği açısından endişe verici, ancak bir o kadar da endişe verici bir trojan atı manevrası… Bazı Salmonella türleri, bitkilerin nefes almak ve serinlemek amacıyla kullandığı stoma adı verilen gözeneklerinden içeri girebiliyor.
Araştırma Frontiers in Microbiology dergisinde yayınlandı.
Aslında bitki bakterileri ve küflerinin stoma adı verilen bu açıklıklardan girerek bitkileri hasta edebildiği biliniyor. Görünüşe göre, insanları etkileyen Salmonella patojeni da bu açıklıklardan girebiliyor.
Delaware Üniversitesi’nde Bitki Biyolojisi Uzmanı olan Harsh Bais, “Şaşırtıcı olan, konakçı olmayan bir bakterinin, bir bitkinin bağışıklık sistemini atlatacak şekilde de dönüşüm geçirmedi. Bu bakteriler gerçek fırsatçılar. Biyolojik sınıflar arasında adeta geçiş yapıyorlar. Bu sıra dışı etkileşim aslında oldukça karmaşık bir süreç” diye konuştu.
Uzmanlar neden endişeli?
Araştırmacılar daha önce yaptıkları araştırmalarda da bakterilerin insanlara ulaşmak için bitkileri kullanarak bulduğu yeni yolları ve bunlara karşı nasıl önlem alınabileceğini incelemişti. Bu yeni çalışmada ekip Salmonella, Listeria ve Escherichia coli adlı patojenlerin ıspanak ve marulda bulunan stomalara nasıl tepki verdiğini görmek istedi.
Salmonella’nın saldırı yöntemi bu şekilde keşfedildi. Araştırmadan elde edilen sonuçlar, gıdalarımızı gelecekte nasıl koruyacağımız konusunda da önemli fikirler veriyor. Bais, “Bitki patojenlerinin yaptığını yapmaya çalışan bir insan patojenimiz oldu. Bu gerçekten korkutucu” dedi.
Araştırmacılara göre, verimi arttırmak amacıyla bağışıklık sistemi gözden çıkarılarak yetiştirilen veya hayvancılık yapılan yerlere yakın olan bitkilerde, enfeksiyon riski artıyor. Aynı zamanda bitkiler işlenirken veya taşınırken de enfeksiyon söz konusu olabiliyor.
Üstelik bitkilerin yapraklarına girmeyi başaran bakteriler, yıkamadan ve hatta kimyasal uygulamalardan etkilenmiyor. Dikey tarımda, enfeksiyonlar su sistemleri ve insan temasıyla kolayca yayılabiliyor.
“Gıda endüstrisi, gıda güvenliği için çalışıyor”
Ancak ümit var. Tehditleri iyi anlar, uzmanları dinlersek önlem alabiliriz.
Delaware Üniversitesi’nde Mikrobiyoloji Uzmanı olan Kali Kniel, “Gıda endüstrisi ürünleri mümkün olan en güvenli hale getirmek için yorulmak nedir bilmeden çalışıyor” diyerek sektörün gıda güvenliğine verdiği önemi vurguladı.
Salmonella nedir?
Salmonella gıda kaynaklı enfeksiyonlara neden olan etkenler arasında ilk sıralarda yer alan ve halk sağlığı açısından zoonotik karakterli tehlikeli bir etkendir. Salmonella’nın neden olduğu gıda kaynaklı enfeksiyonların oluşumunda birçok faktör etkilidir.
Yem, yabani hayvanlar, çiftlik hayvanları ve uygun olmayan koşullarda üretilen hayvansal gıdalar bu faktörler arasında yer alır ve bu çeşitlilik etkenle mücadeleyi zorlaştırır.
Salmonella’nın çevresel koşullara olan yüksek dirençliliği, gıdalarda uzun süre canlılığını koruyabilmesi ve antibiyotiklere karşı geliştirdikleri çoklu direnç mekanizması, gıda kaynaklı hastalıklara neden olan patojenlerin en başında yer almasının sebepleri arasındadır.
